Vier redenen waarom een juridische procedure te verkiezen valt boven mediation

Mediation is hot en mag zich in toenemende mate in de publieke belangstelling verheugen. Een vastomlijnde definitie van deze vorm van conflicthantering is moeilijk te geven. In grote lijnen komt het erop neer dat een onafhankelijke derde, de mediator, partijen begeleidt om vanuit hun werkelijke belangen tot een gezamenlijk gedragen oplossing van het conflict te komen.

Dat klinkt deftig en het oogt op het eerste gezicht wellicht zelfs aantrekkelijk. Maar de ronkende teksten over mediation verbloemen dat rechtspraak een aantal voordelen heeft die mediation niet kan bieden. Ik noem er vier.

Voordeel 1

In een juridische procedure hebben partijen maar in beperkte mate invloed op de uitkomst. Het is tenslotte de rechter die beslist. Dat is prettig, want dan hoeven eiser noch gedaagde zichzelf het hoofd te breken over oplossingen, laat staan maatwerkoplossingen ('buiten de box') die tegemoet komen aan alle betrokken belangen. Comfortabel achterover leunen en wachten op het verlossende woord van de rechter is een aangenamere modus dan de zelfwerkzaamheid die mediation vereist.

Voordeel 2

Mediation is vrijwillig. Dat betekent dat partijen op ieder moment van de mediationtafel kunnen weglopen. In een juridische procedure kan dat niet. Iedereen kan voor de rechter worden gedaagd. Is iemand partij in een rechtszaak, dan is het niet mogelijk je eenzijdig aan de procedure te onttrekken.

Voordeel 3

Anders dan een mediationproces met een korte looptijd variërend van één tot enkele bijeenkomsten, duurt een juridische procedure gemiddeld genomen één à twee jaar. Daardoor bestaat ruim voldoende gelegenheid grondig over het eigen verhaal na te denken en het standpunt zo helder mogelijk bij de rechter te presenteren. In de botsing van standpunten komt de kern van het probleem het beste tot uitdrukking. Bijkomend voordeel is dat financiële investeringen tot tastbare opbrengsten leiden. Denk aan brief- en mailwisselingen van de advocaten en een vuistdik procesdossier.

Voordeel 4

Stelt de rechter een partij eenmaal in het gelijk, dan kan die partij dat gelijk afdwingen. Vaak is de andere partij niet vrijwillig van plan het vonnis na te leven. Dan kan het extra voldoening geven om de verliezende partij met het vonnis om de oren te slaan. Bij mediation doet zich de situatie voor dat niemand gelijk krijgt, er is ook geen vonnis. Een ander punt is dat na mediation partijen in de regel hun afspraken nakomen.

Conclusie: al met al zijn er ruim voldoende redenen om rechtspraak te blijven benutten als het primaat voor conflictbeslechting. Dat wil niet zeggen dat voor mediation geen plek is. Het vormt een nuttige aanvulling op het al beschikbare palet van conflictbeslechtingsmethoden. Wel zal nog ruim voldoende water door de Maas stromen voordat rechtspraak van het hoogste erepodium is gestoten.

Ter voorkoming van ieder misverstand: dit is een Wyblog dat voor de verandering totaal niet serieus moet worden genomen. Voor nadere info is Patrick Slob ook in zijn hoedanigheid van mediator voor een ieder raadpleegbaar.