Wet kwaliteit, klachten en geschillen zorg

De Wet kwaliteit, klachten en geschillen zorg (WKKGZ) creëert verregaande verplichtingen voor zorgaanbieders. De verplichtingen gelden voor zorginstellingen, maar ook voor beroepsbeoefenaren als huisartsen en fysiotherapeuten. De diverse verplichtingen gelden vanaf verschillende data (1 januari 2016, 1 juli 2016 en 1 januari 2017).

Hieronder is samengevat weergegeven wanneer zorgaanbieders over welke regelingen moeten beschikken.

  1. Partijdige klachtenfunctionaris

  2. Klachtenregeling en geschilleninstantie

  3. Personeel - controle, melding ontslag, schriftelijke overeenkomst

  4. Incidentenmelding - intern

  5. Incidentenmelding - aan de cliënt

1.  Partijdige klachtenfunctionaris

Zorgaanbieders moeten uiterlijk op 1 januari 2017 een klachtenfunctionaris hebben aangesteld bij wie patiënten (‘cliënten’ volgens de WKKGZ) gratis terecht kunnen. Dit is geen traditionele klachtenbehandelaar die tussen de zorgaanbieder en de cliënt in staat. 
De klachtenfunctionaris staat (verplicht) aan de kant van de klager. 
Hij of zij geeft de klager advies over de indiening van de klacht, helpt met het formuleren van de klacht en onderzoekt samen met de klager de mogelijkheden om tot een oplossing voor de klacht te komen. Als de klachtenfunctionaris in dienst is van de zorgaanbieder, moet de zorgaanbieder waarborgen dat deze zijn functie onafhankelijk kan uitvoeren.

Wat is er nodig?

  • Arbeidsovereenkomst of opdrachtovereenkomst voor de aanstelling van een klachtenfunctionaris, met daarin een regeling waaruit blijkt dat deze zijn functie onafhankelijk kan uitvoeren.

  • Een intern protocol voor de behandeling van klachten (waarin bijvoorbeeld is opgenomen dat de klacht binnen de voorgeschreven termijn van zes weken zal zijn behandeld).

Wanneer? Uiterlijk op 1 januari 2017

Terug naar boven

2.  Klachtenregeling en geschilleninstantie

Zorgaanbieders moeten in overleg met patiëntenorganisaties een klachten- en geschillenregeling overeenkomen. U moet de klachtenregeling onder de aandacht van uw cliënten brengen. 

De zorgaanbieder moet aangesloten zijn bij een erkende geschilleninstantie die is ingesteld door ‘representatief te achten organisaties van cliënten en zorgaanbieders’. U kunt zich aansluiten bij een bestaande instantie, zoals de Stichting Geschillencommissies voor Consumentenzaken. U kunt ook, samen met een cliëntenorganisatie, een nieuwe geschilleninstantie oprichten.

Wat is er nodig?

  • Een klachten- en geschillenregeling (in overleg met cliëntenorganisatie).

  • Aansluiting bij een erkende geschilleninstantie.

Wanneer? Uiterlijk op 1 januari 2017

Terug naar boven

3.  Personeel - controle, melding ontslag, schriftelijke overeenkomst

Per 1 januari 2016 moet u het functioneren van iedere nieuwe zorgverlener nagaan, voordat u hem of haar aanneemt. Ontslaat u een zorgverlener wegens ernstig disfunctioneren? Dan bent u sinds 1 januari 2016 verplicht om dit te melden bij de Inspectie voor de Gezondheidszorg.

Instellingen die Wlz-zorg aanbieden en intramurale GGZ-instellingen moeten van alle medewerkers die na 1 januari 2016 in dienst treden en in contact komen met cliënten een verklaring omtrent het gedrag (VOG) hebben. Bij indiensttreding mag de VOG verklaring niet ouder zijn dan drie maanden. Solistisch werkzame zorgverleners die Wlz-zorg verlenen moeten elke drie jaar een nieuwe VOG aanvragen.

Vanaf 1 januari 2017 moet u een schriftelijke overeenkomst hebben met alle zorgverleners die voor u werken (inclusief freelancers en opdracht-
nemers), waarin is opgenomen dat de zorgverleners bij de uitvoering van het werk zich laten leiden door de normen die door u als zorgaanbieder omtrent de zorgverlening zijn vastgesteld. Voor medewerkers in loondienst volstaat de arbeidsovereenkomst.

Wat is er nodig?

  • Schriftelijke overeenkomst met opdrachtnemers/freelancers waarin staat dat zij bij hun werkzaamheden de op de zorgaanbieder rustende wettelijke verplichtingen en de regels die de zorgaanbieder heeft vastgesteld omtrent de zorgverlening in acht nemen.

Wanneer? Uiterlijk op 1 januari 2017

Terug naar boven

4.  Incidentenmelding - intern

Zorgaanbieders moeten uiterlijk op 1 juli 2016 een interne regeling hebben die het medewerkers mogelijk maakt incidenten te melden. Bedoeling is dat medewerkers melding kunnen maken van ongelukken en bijna-ongelukken zonder dat daaraan consequenties verbonden zijn.

De gegevens uit de meldingen mogen vervolgens alleen bekeken en geanalyseerd worden door daarvoor aangewezen medewerkers. Zij mogen de gegevens gebruiken om de veiligheid van zorg te verbeteren. Niemand anders heeft toegang, met uitzondering van het Openbaar Ministerie in zeer specifieke gevallen.

Wat is er nodig?

  • Een interne procedure voor de melding van incidenten waaruit bijvoorbeeld blijkt (stapsgewijs) hoe wordt omgegaan met signalen van incidenten en op welke wijze gemeld moet worden.

  • Een regeling voor een veilige opslag en het gebruik van de informatie (door aangewezen personen) ter verbetering van de kwaliteit van de zorg.

 Wanneer? Uiterlijk op 1 juli 2016

Terug naar boven

5.  Incidentenmelding - aan de cliënt

De zorgaanbieder moet de cliënt per 1 januari 2016 actiever en uitvoeriger informeren over gemaakte fouten bij de behandeling van de cliënt.

De zorgaanbieder moet zo’n fout met de cliënt bespreken en dit in het cliëntendossier opnemen. Ook heeft de cliënt recht op informatie over de kwaliteit, tarieven van de zorgverlening en over ervaringen van andere cliënten met betreffende zorg, wanneer de cliënt daarom vraagt.

De melding aan cliënten verhoudt zich uiteraard slecht tot de ‘veilige’ interne melding.

Voor het intern melden is van cruciaal belang dat het veilig gebeurt, met andere woorden dat de informatie die een zorgverlener meldt niet tegen hem wordt gebruikt. Als de cliënt echter over datzelfde incident geïnformeerd wordt, staat het de cliënt vrij die informatie te gebruiken zoals het hem goed dunkt en kan hij deze dus ook tegen de melder gebruiken.

Wat is er nodig?

  • Een protocol voor de omgang met interne meldingen respectievelijk meldingen aan de cliënt (wat wordt in welke gevallen op welke manier gemeld)

Wanneer? Uiterlijk op 1 januari 2016.

Terug naar boven

Wilt u weten wat wij voor u kunnen betekenen, neem dan gerust - vrijblijvend - contact op met mr. Bert van Mieghem of mr. Jeanne van Deuren.

Bert van Mieghem en Jeanne van Deuren, tel: 010-2140000